Minox is een fabrikant van camera’s, vooral bekend om zijn subminiatuurcamera.
Het eerste product dat de naam Minox droeg, was een subminiatuurcamera. Bedacht in 1922 en uiteindelijk uitgevonden en geproduceerd in 1936, door de Baltische Duitser Walter Zapp. De Letse fabriek VEF ( Valsts elektrotehniskā fabrika ) vervaardigde de camera van 1937 tot 1943. Na de Tweede Wereldoorlog werd de camera opnieuw ontworpen en werd de productie in 1948 in Duitsland hervat. Walter Zapp had oorspronkelijk de Minox voor ogen wees een camera voor iedereen die slechts weinig fotografische kennis nodig heeft. Maar gedeeltelijk vanwege de hoge productiekosten werd de Minox bekender als een luxe-item dat je niet mag missen. Vanaf het begin kreeg de Minox ook grote bekendheid als spionagecamera .
Minox vertakte zich in respectievelijk 1974 en 1976 met camera’s van 35 mm-filmformaat en 110 filmformaat . Minox is nog steeds actief en produceert of brandt optische en fotografische apparatuur.
Geschiedenis
Van 1936 tot 1975 is de geschiedenis van het merk Minox in wezen die van de Minox-subminiatuurcamera. Vanaf 1975 werd de naam Minox ook geassocieerd met andere producten, met name de Minox 35 mm compactcamera’s geproduceerd van 1975 tot 2004.
Minox werd in 1996 overgenomen door Leica , maar door een management buy-out op 25 augustus 2001 werd Minox weer een onafhankelijk bedrijf.
Minox subminiatuurcamera
Geschiedenis van subminiatuurcamera ‘s
De originele Minox-subminiatuurcamera werd in 1936 uitgevonden door Walter Zapp. , een Baltische Duitser , werd in 1905 geboren in Riga , toen onderdeel van het Russische rijk . Het gezin verhuisde naar Reval (nu Tallinn , Estland) waar hij eerst een baan als graveur aannam voordat hij een baan vond bij een fotograaf. Hij raakte bevriend met Nikolai ‘Nixi’ Nylander en Richard Jürgens, en door gesprekken met deze vrienden kwam het idee van een camera die altijd gedragen kon worden bij hem op. Nixi Nylander bedacht ook de naam “Minox” en ontwierp het Minox-muislogo.
Jürgens financierde het oorspronkelijke project, maar kon in Estland geen steun krijgen voor de productie. Jürgens nam contact op met een Engelse vertegenwoordiger van het elektrotechnische productiebedrijf VEF (Valsts Elektrotehniskā Fabrika) in Riga (tegen die tijd onafhankelijk Letland ), die vervolgens een bijeenkomst regelde waar Zapp het Minox-prototype ( UrMinox), met een reeks vergrotingen gemaakt van Ur-Minox-negatieven. De productie begon in Riga bij VEF en liep van 1937 tot 1943. In dezelfde tijd had VEF patentbescherming gekregen op de uitvindingen van Zapp in minstens 18 landen over de hele wereld.
Reclame
Kort na de introductie werd er veel reclame gemaakt voor de camera op de Europese en Amerikaanse markt. Het overwon niet de populariteit van 35 mm-camera’s (die toen “miniatuurcamera’s” werden genoemd), maar bereikte wel een nichemarkt. Het trok ook de aandacht van inlichtingendiensten in Amerika, Groot-Brittannië en Duitsland, vanwege zijn kleine omvang en macrofocusvermogen.
Ironisch genoeg kwam de productie van de Minox tijdens de Tweede Wereldoorlog verschillende keren in gevaar toen Letland het slachtoffer werd van een invasie door de Sovjet-Unie , vervolgens door Duitsland en vervolgens opnieuw door de Sovjets. Niettemin werden er onder zowel de Russische als de Duitse bezetting camera’s geproduceerd, en de camera werd zowel een luxe geschenkartikel voor nazi-leiders als een hulpmiddel voor hun spionnen. Ondertussen beschermden Zapp en zijn medewerkers hun interesse in het product door te zoeken naar alternatieve productiefaciliteiten in Duitsland.
Oorlog
Na de Tweede Wereldoorlog begon de productie van de Minox II in 1948 bij een nieuw bedrijf, Minox GmbH, in Giessen / Heuchelheim nabij Wetzlar , West-Duitsland . De nieuwe camera leek erg op het origineel, maar was gemaakt met een plastic chassis bedekt met een aluminium omhulsel. Dit verminderde het gewicht en, tot op zekere hoogte, de kosten aanzienlijk. De camera bleef een beroep doen op een markt voor luxe “gadgets”, die zich in de jaren vijftig en begin jaren zestig verbreedde. Tijdens de Koude Oorlog werd de camera door beide partijen nog steeds gebruikt als spionagecamera . Gedurende deze tijd bleef het bedrijf de camera ontwikkelen. In samenwerking met Gossen om een begeleidende miniatuurbelichtingsmeter te ontwikkelen, evenals verbeterde modellen zoals de Minox B, die een nog kleinere door Gossen ontworpen meter in de camera zelf integreerde. De Minox B werd het populairste en meest geproduceerde model van de lijn.
Accessoires
Verdere ontwikkelingen waren onder meer automatische belichting, en het bedrijf ontwikkelde een uitgebreide lijn accessoires. Deze omvatten flitspistolen, zoekerhulpstukken, statiefbevestigingen en kopieerstatieven, waardoor de bruikbaarheid van de camera in een verscheidenheid aan toepassingen werd vergroot. Dankzij één accessoire kon de camera zelfs een verrekijker als telelens gebruiken (zie afbeelding). Er werden ook beperkte edities van de camera geproduceerd in een verscheidenheid aan luxe afwerkingen, zoals vergulding. Standaardcamera’s waren ook verkrijgbaar in een optionele zwart geanodiseerde afwerking.
De Riga Minox-camera is, samen met de naoorlogse camera’s met luxe afwerking, nu verzamelobjecten. De volledig mechanische modellen A en B blijven in gebruik door hobbyisten. In 1969 werd het model C de eerste camera in zijn soort met elektronische belichtingsregeling. Met de introductie van de LX kwam er een aanzienlijk herontwerp van de basisbedieningen van de camera. Het werd gevolgd door het laatste productiemodel, de TLX. Er was ook een volledig elektronisch instapmodel, de EC, dat een heel ander intern ontwerp en een lens met vaste focus had. Het productietempo van deze camera’s lag echter aanzienlijk lager dan in voorgaande jaren. De hoge productiekosten en toenemende concurrentie uit Japan de omzet en inkomsten sterk verminderden.
Vanaf 1981 ondervond MINOX steeds grotere moeilijkheden. Een kwart van de oorspronkelijke 750 medewerkers moest worden ontslagen. Op 21 november 1988 werd een verzoek tot schikking ingediend bij de rechtbank in Giessen. Onder leiding van de curator werd het personeelsbestand teruggebracht tot iets minder dan 300 en werd het bedrijf ingrijpend gereorganiseerd.
De MINOX TLX-camera was verkrijgbaar tot september 2014. Het bedrijf maakt nu deel uit van de Blazer Group GmBH, met vestigingen in Isny im Allgäu in het zuiden van Duitsland, met een servicecentrum in Wetzlar. De productie van 8×11-films eindigde in 2015.
Het bedrijf produceert nu hoogwaardige sportoptiek en nachtkijkers, waarbij de enige cameramodellen trailcamera’s zijn.
Spionagecamera
De Minox-subminiatuurcamera trok de aandacht van inlichtingendiensten in Amerika, Groot-Brittannië en Duitsland, en het grootste deel van het Oostblok (Oost-Duitsland, Roemenië) vanwege zijn kleine formaat en macrofocusvermogen. Er is minstens één document in de openbare registers van 25 Minox-camera’s die in 1942 door de Amerikaanse inlichtingenorganisatie Office of Strategic Services zijn gekocht.
De close-focuslens en het kleine formaat van de camera maakten hem perfect voor geheime toepassingen zoals bewaking of het kopiëren van documenten. De Minox werd tijdens de Tweede Wereldoorlog door zowel de Axis- als de geallieerde inlichtingenagenten gebruikt . Latere versies werden tot ver in de jaren tachtig gebruikt. De Sovjet-spion John A. Walker Jr. , wiens acties tegen de cryptografieprogramma ’s van de Amerikaanse marine enkele van de meest compromitterende inlichtingenacties tegen de Verenigde Staten tijdens het tijdperk van de Koude Oorlog vertegenwoordigen , gebruikte een Minox C om documenten en cijfers te fotograferen.
Bij de meeste Minox-subminiatuurcamera’s werd een meetketting van 18 inch (460 mm) geleverd. Documenten in Letter-formaat konden eenvoudig worden gekopieerd. Het spionagegebruik van de Minox is geportretteerd in Hollywood-films en tv-shows. Sommige Minox-advertenties uit de jaren 80 hebben het verhaal van de “spionagecamera” uitgespeeld.
We hebben nog diverse andere camera’s in onze verzameling: https://marleysworld.nl/marleyscameracollectie/
